Jak działał kalendarz Majów i dlaczego przewidywał koniec świata?

Pamiętacie rok 2012? Atmosfera wyczekiwania, teorie spiskowe i wszechobecne pytanie: czy Majowie przewidzieli koniec świata? Chociaż apokalipsa nie nadeszła, fascynacja ich niezwykłym systemem mierzenia czasu pozostała. Kalendarz Majów to nie jedno, a kilka skomplikowanych narzędzi, które razem tworzyły jeden z najbardziej precyzyjnych systemów kalendarzowych starożytnego świata. Jak on naprawdę działał i skąd wzięło się całe zamieszanie z „końcem świata”?

Trzy Kalendarze w Jednym: Jak Majowie Mierzyli Czas

Cywilizacja Majów, znana ze swoich zaawansowanych osiągnięć w matematyce i astronomii, nie posługiwała się jednym kalendarzem. Ich system opierał się na trzech zazębiających się cyklach, z których każdy służył do innych celów.

1. Tzolk’in – Święty Kalendarz Rytualny

Podstawą życia duchowego Majów był Tzolk’in, czyli 260-dniowy kalendarz sakralny. Składał się z dwóch cykli: 20 nazwanych dni (takich jak Imix’, Ik’, Ak’b’al) oraz 13 liczb. Działało to jak dwa zazębiające się koła zębate, tworząc 260 unikalnych kombinacji (np. 1 Ik’, 2 Ak’b’al), z których każda miała swoje własne znaczenie i przepowiednię. Kalendarz ten regulował ceremonie religijne i wyznaczał los nowo narodzonych dzieci.

2. Haab’ – Słoneczny Kalendarz Rolniczy

Do celów świeckich i rolniczych Majowie używali kalendarza Haab’, który był znacznie bliższy naszemu. Liczył 365 dni i składał się z 18 miesięcy po 20 dni każdy, co dawało 360 dni. Pozostałe 5 dni, zwane *Wayeb’*, były uważane za czas pechowy, okres przejściowy, w którym granica między światem żywych a światem duchów stawała się cieńsza.

3. Długa Rachuba (Long Count) – Kosmiczna Skala Czasu

Najbardziej monumentalnym i kluczowym dla „przepowiedni” był system zwany **Długą Rachubą**. Służył on do oznaczania dat na przestrzeni tysięcy lat, licząc dni od mitycznego punktu początkowego, który odpowiada dacie 11 sierpnia 3114 r. p.n.e. w naszym kalendarzu. Długa Rachuba była zorganizowana w cykle:

• K’in = 1 dzień
• Winal = 20 k’in (20 dni)
• Tun = 18 winal (360 dni)
• K’atun = 20 tun (7,200 dni, czyli ok. 20 lat)
• B’ak’tun = 20 k’atun (144,000 dni, czyli ok. 394 lata)

Pełna data w Długiej Rachubie była zapisywana jako np. 13.0.0.0.0.

21 Grudnia 2012 – Koniec Świata czy Koniec Cyklu?

To właśnie Długa Rachuba była źródłem całego zamieszania z końcem świata. Data 21 grudnia 2012 roku odpowiadała w kalendarzu Majów dacie **13.0.0.0.0**, co oznaczało koniec trzynastego cyklu *B’ak’tun*.

Współczesna popkultura zinterpretowała to jako ostateczną apokalipsę. Jednak dla samych Majów nie był to koniec, a jedynie **ważny punkt przejściowy** – zakończenie wielkiej epoki i rozpoczęcie kolejnej, tak jak dla nas 31 grudnia 1999 roku nie był końcem świata, a jedynie początkiem nowego tysiąclecia. Był to czas odnowy i świętowania, a nie katastrofy.

Archeolodzy nie znaleźli żadnych inskrypcji Majów, które wieszczyłyby zagładę. Wręcz przeciwnie, istnieją zapisy odnoszące się do dat daleko w przyszłości, co dowodzi, że Majowie nie przewidywali końca czasu, a jedynie jego cykliczność.

Podsumowanie

Kalendarz Majów to wybitne osiągnięcie intelektualne, które świadczy o głębokiej wiedzy astronomicznej i matematycznej tej cywilizacji. Mit o „końcu świata” był jedynie współczesnym nieporozumieniem, które, choć ekscytujące, nie miało nic wspólnego z prawdziwymi wierzeniami Majów. Ich system kalendarzowy to opowieść o cyklach, odnowie i kosmicznym porządku, a nie o zagładzie.