Dlaczego luty ma 28 dni? Historia roku przestępnego.

Każdego roku przeglądamy kalendarz i z przyzwyczajenia akceptujemy fakt, że luty ma tylko 28 dni (a raz na cztery lata 29). Ale czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego właśnie ten miesiąc został potraktowany tak po macoszemu? Jego historia jest fascynującą podróżą przez starożytny Rzym, reformy ambitnych władców i matematyczną precyzję, która do dziś rządzi naszym czasem.

Początki w Rzymie: Kalendarz, który nie lubił zimy

Wszystko zaczęło się w starożytnym Rzymie. Pierwotny rzymski kalendarz, przypisywany Romulusowi, był kalendarzem księżycowym i miał zaledwie **10 miesięcy**, zaczynając od marca, a kończąc na grudniu. Łącznie liczył 304 dni. Co działo się z zimą? Nic! Okres zimowy, trwający około 61 dni, był po prostu… pomijany. Nie miał nazwy i nie był wliczany do kalendarza, ponieważ z perspektywy rolnictwa i wojen był to czas martwy.

Reforma Numy Pompiliusza: Luty wchodzi do gry (na szarym końcu)

Około 713 r. p.n.e. drugi król Rzymu, Numa Pompiliusz, postanowił zsynchronizować kalendarz z rokiem księżycowym (ok. 354 dni). Aby to zrobić, dodał dwa nowe miesiące na końcu roku: **Ianuarius (styczeń)** i **Februarius (luty)**.

W tamtych czasach liczby parzyste uważano za pechowe. Dlatego Numa starał się, aby miesiące miały nieparzystą liczbę dni (29 lub 31). Aby jednak dopasować rachubę do cyklu księżycowego, jeden miesiąc musiał mieć pechową, parzystą liczbę dni. Padło na luty, ostatni i najmniej ważny miesiąc w kalendarzu, któremu przydzielono 28 dni.

Juliusz Cezar i rok przestępny

Z czasem rzymski kalendarz księżycowy coraz bardziej rozmijał się z porami roku, które są zależne od Słońca. W 46 r. p.n.e. Juliusz Cezar, po konsultacji z greckim astronomem Sosygenesem, przeprowadził rewolucyjną reformę, wprowadzając **kalendarz juliański**.

Nowy kalendarz opierał się na roku słonecznym, trwającym około 365,25 dnia. Aby poradzić sobie z tą „ćwiartką” dnia, Cezar wprowadził genialne w swojej prostocie rozwiązanie:

• Zwykły rok miał trwać 365 dni.
• Co cztery lata do kalendarza dodawano jeden dodatkowy dzień, aby wyrównać różnicę. Ten rok nazwano **rokiem przestępnym**.

Ten dodatkowy dzień dodano właśnie do lutego, ponieważ był on najkrótszy. Dzięki temu co cztery lata luty zyskiwał jeden dzień i liczył ich 29.

Reforma Papieża Grzegorza XIII: Ostateczna precyzja

Kalendarz juliański był świetny, ale nie idealny. Rok słoneczny jest w rzeczywistości odrobinę krótszy niż 365,25 dnia (trwa dokładnie 365 dni, 5 godzin, 48 minut i 46 sekund). Przez setki lat ta mała różnica urosła do około 10 dni, powodując przesunięcie świąt, w tym Wielkanocy.

W 1582 roku papież Grzegorz XIII wprowadził ostatnią wielką reformę. Kalendarz gregoriański, którego używamy do dziś, udoskonalił zasadę roku przestępnego:

Rok jest przestępny, jeśli jest podzielny przez 4, **chyba że jest podzielny przez 100, ale nie przez 400.**

Dzięki tej regule rok 2000 był przestępny (podzielny przez 400), ale lata 1700, 1800 i 1900 już nie. To zapewniło kalendarzowi niezwykłą precyzję, a luty na stałe zachował swoją wyjątkową pozycję najkrótszego miesiąca w roku.